Vitiligo, ciltte pigment kaybına neden olan bir cilt hastalığıdır. Bu durum, cildin doğal pigmentini üreten melanosit hücrelerinin kaybından kaynaklanır. Melanositler, cildin rengini veren melanin pigmentini üretir. Vitiligo, vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, ancak genellikle yüz, kollar, bacaklar ve genital bölgede görülür.
Vitiligonun kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, genetik, otoimmün hastalıklar, stres ve çevresel faktörler gibi çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Vitiligo, her yaştan insanı etkileyebilir, ancak genellikle 20-30 yaşlarında başlar.
Kuran-ı Kerim’de vitiligo tedavisi bahsedilen bir ayet bulunmaktadır. Ali İmran Suresi’nin 49. ayetinde, Hz. Musa’nın İsrailoğullarına yaptığı mucizelerden biri olarak vitiligo hastalığının tedavisinden bahsedilmektedir. Ayete göre, Hz. Musa çamurdan bir kuş şeklinde bir şey yapar ve ona üfler. O da Allah’ın izniyle hemen kuş oluverir. Hz. Musa, bu mucizeyi İsrailoğullarına göstererek, Allah’ın gücünü ve kudretini onlara gösterir.
Bu ayetteki vitiligo tedavisinin nasıl yapıldığına dair net bir bilgi yoktur. Ancak, bazı İslam alimleri, bu ayetin, vitiligo hastalığının tedavisinde dua ve tevekkülün önemine işaret ettiğini belirtmektedir. Onlara göre, Allah’ın izniyle, dua ve tevekkül ile vitiligo hastalığı da dahil olmak üzere her türlü hastalıktan şifa bulmak mümkündür.
Vitiligo belirtileri nelerdir?
Vitiligonun en yaygın belirtisi, ciltte beyaz lekeler oluşmasıdır. Bu lekeler genellikle simetriktir ve boyutları değişebilir. Vitiligolu kişilerde ciltte his kaybı veya başka herhangi bir belirti görülmeyebilir.
Vitiligolu bölgeler genellikle yüz, kollar, bacaklar ve genital bölgede görülür. Ancak, vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Vitiligolu lekeler, güneş ışığına maruz kalmayan bölgelerde daha belirgin olabilir.
Vitiligo hastalığı bulaşıcı mı?
Vitiligo, bir kişiden diğerine bulaşmaz. Vitiligolu bir kişinin cildine dokunmak veya onunla yakın temas kurmak, vitiligoya yakalanma riskini artırmaz.
Vitiligo tedavisi var mı – Nasıl yapılır?
Bu hastalığın tedavisi vardır. Vitiligo tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:
- Topikal ilaçlar: Topikal kortikosteroidler, vitiligolu bölgelere uygulanarak pigment kaybını yavaşlatabilir.
Topikal kortikosteroidler, iltihaplanmayı azaltan ve bağışıklık sistemini baskılayan bir tür ilaçtır. Vitiligolu bölgelere topikal kortikosteroid krem veya losyon uygulanarak, pigment kaybının ilerlemesi yavaşlatılabilir.
- Işık tedavisi: PUVA tedavisi, vitiligolu bölgelere ultraviyole ışınları ve psoralen ilacı uygulanarak yapılır. PUVA tedavisi, pigment kaybını tersine çevirebilir.
PUVA tedavisi, vitiligolu bölgelere ultraviyole A (UVA) ışınları uygulanarak yapılır. Bu ışınlar, ciltte pigment üretimini artıran bir madde olan psoralen ile birlikte kullanılır. PUVA tedavisi, vitiligolu bölgelerin renk kazanmasını sağlayabilir.
- Cilt nakli: Vitiligolu bölgelere sağlıklı cilt dokusu nakledilerek pigment kaybının giderilmesi sağlanabilir.
Cilt nakli, vitiligolu bölgelerin küçük veya orta büyüklükte olduğu durumlarda uygulanabilir. Bu yöntemde, vitiligolu bölgelerden alınan sağlıklı cilt dokusu, vitiligolu bölgelere nakledilir.
Vitiligo tedavisinde kullanılan diğer yöntemler şunlardır:
- İmmünoterapi: Vitiligolu kişilerin bağışıklık sistemlerini baskılayarak veya yönlendirerek pigment kaybını azaltmak için kullanılan bir yaklaşımdır.
İmmünoterapi, vitiligolu kişilere bağışıklık sistemini baskılayan veya yönlendiren ilaçlar verilerek yapılır. Bu ilaçlar, vitiligolu bölgelerde pigment kaybını yavaşlatabilir.
- Gen tedavisi: Vitiligonun altında yatan genetik mutasyonları düzeltmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır.
Gen tedavisi, vitiligolu kişilere vitiligonun altında yatan genetik mutasyonları düzeltmeyi amaçlayan genler verilir. Bu tedavinin henüz erken geliştirme aşamasında olduğu belirtilmektedir.
Vitiligo tedavisi için hangi yöntemin en etkili olacağı, vitiligonun şiddetine, kişinin yaşına ve genel sağlığına bağlıdır.
Her beyaz leke vitiligo mu?
Her beyaz leke vitiligo değildir. Vitiligodan başka da beyaz lekelere neden olabilecek birçok durum vardır. Bu durumlar şunlardır:
- Liken planus: Bu durum, ciltte kaşıntılı, kırmızı ve beyaz lekeler oluşmasına neden olur.
- Psoriazis: Bu durum, ciltte kalın, kırmızı ve pullu lekeler oluşmasına neden olur.
- Ekzema: Bu durum, ciltte kızarık, kaşıntılı ve iltihaplı lekeler oluşmasına neden olur.
- Sedef hastalığı: Bu durum, ciltte kalın, kırmızı ve pullu lekeler oluşmasına neden olur.
- Beyaz nokta hastalığı: Bu durum, ciltte beyaz, küçük ve yuvarlak lekeler oluşmasına neden olur.
- Lichen sclerosus: Bu durum, ciltte beyaz, sert ve pürüzlü lekeler oluşmasına neden olur.
- Vitiligo benzeri hastalıklar: Vitiligoya benzer semptomlara neden olabilen, ancak farklı bir nedene sahip olan bir dizi hastalık vardır. Bu hastalıklar şunlardır:
- Güneş yanığı: Güneş yanığı, ciltte beyaz lekeler oluşmasına neden olabilir.
- Egzama: Egzama, ciltte kızarık, kaşıntılı ve iltihaplı lekeler oluşmasına neden olabilir.
- Psoriazis: Psoriazis, ciltte kalın, kırmızı ve pullu lekeler oluşmasına neden olabilir.
- Liken planus: Liken planus, ciltte kaşıntılı, kırmızı ve beyaz lekeler oluşmasına neden olabilir.
Vitiligoyu diğer beyaz lekelerden ayırt etmek için, bir doktora danışmak önemlidir. Doktor, lekenin görünümü ve boyutu gibi faktörleri göz önünde bulundurarak, lekenin nedenini teşhis edebilir.
Vitiligo tamamen geçiren hastaların yorumları nedir?
Vitiligonun tamamen geçtiğine dair yorumlar, genellikle tedaviye olumlu yanıt veren kişilerden gelmektedir. Bu kişiler, tedaviler sayesinde vitiligolu bölgelerin renk kazandığını ve ciltlerinin daha eşit bir görünüme kavuştuğunu belirtmektedir.
İşte vitiligonun tamamen geçtiğine dair bazı yorumlar:
“Ben 20 yıldır vitiligo ile yaşıyorum. Son zamanlarda PUVA tedavisine başladım ve tedaviden çok memnunum. Vitiligolu bölgelerimde pigment üretimi artmaya başladı ve cildim daha eşit bir görünüme kavuşuyor.”
“Ben 10 yıldır vitiligoluyum. Geçen yıl cilt nakli ameliyatı oldum ve ameliyattan çok memnunum. Vitiligolu bölgelerim tamamen kayboldu ve cildim artık tamamen sağlıklı görünüyor.”
“Ben 5 yıldır vitiligoluyum. Topikal kortikosteroid tedavisi gördüm ve tedaviden çok memnunum. Vitiligolu bölgelerimde pigment kaybı yavaşladı ve cildim daha az beyaz görünüyor.”
Vitiligolu kişilerin, tedavi seçenekleri hakkında bilgi almak için bir dermatologla görüşmesi önemlidir.
Sonuç
Vitiligo, kişinin yaşam kalitesini etkileyebilen bir hastalıktır. Ancak, tedavi seçenekleri ve psikolojik destek ile vitiligo ile başa çıkmak mümkündür.
Kaynakça
| Kaynakçalar: Atıf ve kaynakça yazımı hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu bağlantıları takip edin. |
|---|
| https://www.everydayhealth.com/vitiligo/guide/ |
| https://www.aad.org/public/diseases/a-z/vitiligo-causes |
| https://www.nhs.uk/conditions/vitiligo/ |
| https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12419-vitiligo |
| https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vitiligo/symptoms-causes/syc-20355912?sscid=b1k7_l5vu8& |
| https://www.niams.nih.gov/health-topics/vitiligo |
Referanslar
- Kino T, Hatanaka H, Hashimoto M, Nishiyama M, Goto T, Okuhara M, Kohsaka M, Aoki H, Imanaka H: FK-506, a novel immunosuppressant isolated from a Streptomyces. I. Fermentation, isolation, and physico-chemical and biological characteristics. J Antibiot (Tokyo). 1987 Sep;40(9):1249-55.
- Pritchard DI: Sourcing a chemical succession for cyclosporin from parasites and human pathogens. Drug Discov Today. 2005 May 15;10(10):688-91.
- Liu J, Farmer JD Jr, Lane WS, Friedman J, Weissman I, Schreiber SL: Calcineurin is a common target of cyclophilin-cyclosporin A and FKBP-FK506 complexes. Cell. 1991 Aug 23;66(4):807-15.
- Fukatsu S, Fukudo M, Masuda S, Yano I, Katsura T, Ogura Y, Oike F, Takada Y, Inui K: Delayed effect of grapefruit juice on pharmacokinetics and pharmacodynamics of tacrolimus in a living-donor liver transplant recipient. Drug Metab Pharmacokinet. 2006 Apr;21(2):122-5.
- Hanifin JM, Paller AS, Eichenfield L, Clark RA, Korman N, Weinstein G, Caro I, Jaracz E, Rico MJ: Efficacy and safety of tacrolimus ointment treatment for up to 4 years in patients with atopic dermatitis. J Am Acad Dermatol. 2005 Aug;53(2 Suppl 2):S186-94.
- Iwasaki K: Metabolism of tacrolimus (FK506) and recent topics in clinical pharmacokinetics. Drug Metab Pharmacokinet. 2007 Oct;22(5):328-35.
- FDA Approved Drug Products: Prograf (tacrolimus) capsules/granules for oral use and injection for intravenous administration
- FDA Approved Drug Products: Astagraf XL (tacrolimus) extended-release capsules for oral administration
- FDA Approved Drug Products: Envarsus XR (tacrolimus) extended-release tablets for oral use
- FDA Approved Drug Products: Protopic (tacrolimus) topical ointment
