Stoma hastalığı, genellikle bağırsak, üriner sistem veya sindirim sistemi gibi iç organlardan kaynaklanan bir sağlık sorunudur. Stoma, vücut dışındaki bir açıklıktır ve vücutla dışarı arasında bir bağlantı sağlar. Stoma, bazen cerrahi bir işlemle oluşturulur ve bu işlem stoma cerrahisi olarak adlandırılır.
Stoma Neden Açılır?
Stoma açılmasının nedenleri şunlardır:
Kanser: Kalın bağırsak, ince bağırsak, mide veya mesane kanseri gibi kanserler stoma açılmasına neden olabilir.
Enfeksiyonlar: Crohn hastalığı, ülseratif kolit veya divertikülit gibi enfeksiyonlar stoma açılmasına neden olabilir.
Travma: Trafik kazası, düşme veya diğer travmalar stoma açılmasına neden olabilir.
Diğer hastalıklar: Hirschsprung hastalığı, megakolon veya ince bağırsak tıkanıklığı gibi diğer hastalıklar stoma açılmasına neden olabilir.
Stoma Çeşitleri Nedir?
Stoma çeşitleri, açıldıkları organ veya bölgeye göre sınıflandırılabilir.
Kolostomi: Kalın bağırsağın karın duvarına açılmasıdır. Kolostomi, kalın bağırsağın tümünün veya bir kısmının çıkarıldığı durumlarda uygulanır. Kolostomi, geçici veya kalıcı olabilir.
İleostomi: İnce bağırsağın karın duvarına açılmasıdır. İleostomi, ince bağırsağın tümünün veya bir kısmının çıkarıldığı durumlarda uygulanır. İleostomi, geçici veya kalıcı olabilir.
Üreterostomi: İdrar yollarının karın duvarına açılmasıdır. Üreterostomi, mesanenin çıkarıldığı veya işlevini yerine getiremediği durumlarda uygulanır. Üreterostomi, geçici veya kalıcı olabilir.
Stoma Hangi Durumlarda Açılır?
Aşağıda, stoma cerrahisinin hangi durumlarda açılabileceğini açıklayan bir tablo bulunmaktadır.
| Durum / Nedenler | Türü | Açıklama |
|---|---|---|
| Kolorektal Kanser | Kolostomi veya İleostomi | Kolon veya rektumda kanser varsa ve kanserli doku çıkarılmalı ise stoma açılabilir. |
| İltihaplı Barsak Hastalığı (İBH) | Kolostomi veya İleostomi | Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıklarında stoma gerekebilir. |
| Üriner Sistem Sorunları | Ürostomi | Mesane kanseri veya üriner sistem sorunları nedeniyle idrarın normal atışı zorlaştığında. |
| Doğuştan Malformasyonlar | Kolostomi, İleostomi veya Ürostomi | Doğuştan gelen bağırsak veya üriner sistem anormallikleri durumunda stoma açılabilir. |
| Cerrahi Komplikasyonlar | Kolostomi, İleostomi veya Ürostomi | Cerrahi müdahale sonrası komplikasyonlar veya yaralanmalar nedeniyle stoma gerekebilir. |
Stomanın Genel Özellikleri Nedir?
Stomanın genel özellikleri şunlardır:
- Kırmızı veya pembe renklidir.
- Yuvarlak veya oval bir şekle sahiptir.
- Yaklaşık 1-2 cm çapındadır.
- Duyarlı değildir.
- Ağrı veya rahatsızlık hissetmez.
- Atıkların vücuttan atılmasını sağlar.
Stoma Erken ve Geç Dönem Komplikasyonları
Erken Dönem Komplikasyonlar
| Komplikasyon Türü | Açıklama |
|---|---|
| İnfeksiyon | Stoma çevresindeki ciltte veya stoma etrafındaki dokularda enfeksiyon gelişebilir. Bu enfeksiyonlar ağrı, kızarıklık ve şişlikle kendini gösterebilir. |
| Stoma Prolabasyonu | Stoma, cilt yüzeyinin üzerine yükselir veya fıtık benzeri bir durum oluşturabilir. Prolabasyon, stoma torbasının tutma mekanizmasının zayıf olduğu durumlarda olabilir. |
| Stoma Retraksiyonu | Stoma, cilt yüzeyine gömülü veya içeri doğru çekilmiş olabilir. Bu, stoma bakımını zorlaştırabilir ve torba sızıntılarına neden olabilir. |
| Dehidrasyon | İdrar torbası stoma açılmışsa, yeterli sıvı atılmasını sağlamak önemlidir. Dehidrasyon, yetersiz idrar atımı nedeniyle meydana gelebilir. |
| İskemi (Kan Akışı Yetersizliği) | Stoma etrafındaki dokulara yeterli kan akışı sağlanamazsa, doku iskemisi gelişebilir. Bu, doku ölümüne yol açabilir. |
Geç Dönem Komplikasyonlar
| Komplikasyon Türü | Açıklama |
|---|---|
| Stoma Torbası Problemleri | Stoma torbalarının yırtılması, sızıntı yapması veya değiştirme sıklığının artması gibi sorunlar uzun vadede ortaya çıkabilir. |
| Deri Sorunları | Stoma çevresinde cilt tahrişi, ülserasyonlar veya deri döküntüleri gelişebilir. Bu, stoma bakımının yanlış yapılması veya dikkatsizlik nedeniyle meydana gelebilir. |
| Psikolojik Etkiler | Stoma cerrahisi sonrası psikolojik sorunlar, özgüven kaybı veya vücut imajı sorunları yaşayan kişilerde görülebilir. |
| Herni (Fıtık) | Stoma etrafındaki kasların zayıf olması durumunda herni (fıtık) gelişebilir. Bu, stoma çevresinde şişlik ve ağrıya neden olabilir. |
| Renal Fonksiyon Sorunları | Ürostomi ile idrar atımı yapılıyorsa, uzun vadede böbrek fonksiyonlarına etkisi olabilir ve böbrek taşlarının oluşum riskini artırabilir. |
Stoma Bakımı Nasıl Yapılır?
Stoma hastaları, stomalarının bakımı konusunda eğitim alırlar. Bu eğitim sayesinde, hastalar stomalarının bakımını kendileri yapabilirler. Ayrıca, stoma hastaları için destek grupları ve web siteleri bulunmaktadır. Bu gruplar ve web siteleri, stoma hastalarına bilgi ve destek sağlayabilir.
Stomanın temizlenmesi
Stomanın temizlenmesi, stoma bakımı için en önemli adımdır. Stomayı temizlemek için, ılık su ve yumuşak bir bez veya pamuk kullanın. Stomanın etrafındaki cildi de temizlediğinizden emin olun.
Stomanın etrafındaki cilt bakımı
Stomanın etrafındaki cilt, dışkı veya idrar ile temas ettiği için tahriş olabilir. Bu tahrişin önlenmesi için, stomanın etrafındaki cildi kuru ve tahriş edici maddelerden uzak tutun.
Nemlendirici kullanımı
Stomanın etrafındaki cildin kurumasını önlemek için, nemlendirici kullanın. Nemlendirici, stomanın etrafındaki cildin yumuşak ve esnek kalmasına yardımcı olur.
Güneş koruması
Stomanın etrafındaki cildin güneşin zararlı ışınlarından korunması için, güneş kremi kullanın. Güneş kremi, stomanın etrafındaki cildin yanıklarını önlemeye yardımcı olur.
Stoma torbası değişimi
Stoma torbası, stomadan gelen atıkları toplamak için kullanılan bir cihazdır. Stoma torbası, düzenli olarak değiştirilmelidir. Stoma torbası değişimi için, stoma bakımı konusunda eğitim almış bir hemşirenin yardımını alabilirsiniz.
| Tavsiye Edilen İçeriklerimiz |
|---|
| Tüp Mide Ameliyatı Fiyatları 2024 |
| Mide Balonu Fiyatları 2024 |
| Anksiyete Nasıl Geçer? |
